بررسی رابطه رفتار سرمایه گذاران و نوسانات بازار آتی طلا در بورس کالای ایران

قرارداد های آتی کالا به عنوان یکی از ابزارهای مالی نقش بسیار مهمی در بازار مالی دارد. این نوع قرارداد علاوه بر داشتن اثر مصون سازی بر ریسک ناشی از تغییرات قیمت؛ به عنوان ارائه کننده اهرم مالی نیز هستند. در این قرادادها بدون داشتن کالا می توان در موقعیت معاملاتی فروش قرار گرفت. استراتژی مومنتوم و معکوس بر روانشناسی؛ رفتار جمعیت و جو بازار متکی است. استراتژی مومنتوم شامل سرمایه گذاری در جهت بازار می باشد و ادعا می نماید که بازدهی مثبت یا منفی گذشته تا دوره ی مشخصی از آینده نیز همچنان تداوم خواهد داشت. استراتژی معکوس شامل سرمایه گذاری در خلاف جهت بازار است و ادعا می نماید که به دلیل واکنش کمتر از حد سرمایه گذاران به اخبار و رویدادها؛ خرید و فروش در جهت معکوس بازار می تواند بیشترین بازدهی را به همراه داشته باشد. فرضیه های مورد بررسی در این تحقیق به این صورت می باشد: فرضیه اصلی: بین نوسانات بازار آتی سکه و رفتار سرمایه گذاران ارتباط معنا داری وجود دارد. هدفاینتحقیقآناستکهتاثیرنوساناتبازدهبازارآتیسکهرابراتخاذاستراتژیمومنتومویامعکوستوسطسرمایهگذارانکماطلاعوبااطلاعبسنجیم. نتیجه ی بدست آمده براساس فرضیه های فرعی زیر می باشد: فرضیه فرعی?-بین نوسانات بازار آتی سکه طلا و اتخاذ استراتژی معاملاتی مومنتوم توسط سرمایه گذاران با اطلاع و کم اطلاع ارتباط مثبت (منفی) معناداری وجود دارد. فرضیهفرعی?-بیننوساناتبازارآتیسکهطلاواتخاذاستراتژیمعاملاتیمعکوستوسطسرمایهگذارانبااطلاعوکماطلاعارتباطمثبت (منفی) معناداریوجوددارد. رویکردی که برای گردآوری سری های زمانی قیمت های آتی و در نتیجه سری های زمانی بازده های قرارداد های آتی مورد استفاده قرارگرفته است؛ انتخاب نزدیکترین قرارداد آتی و نگه داری آن تا یک ماه قبل از سررسید و بعد جایگزین کردن قرارداد بعدی می باشد و به همین ترتیب ادامه میابد تا یک توالی از بازده ها ایجاد گردد. بازده قراردادهای آتی از تغییر در لگاریتم قیمت های پایانی به دست می آید. محدودیت در جمع آوری قیمت های تسویه ی هفتگی امکان استفاده از روش دوم را منتفی کرده است. (روش دوم عبارت است از انتخاب یک قرارداد آتی با تحویل یک ماه معین و تعویض آن با دورترین قرارداد و از قیمت های تسویه ی هفتگی استفاده می شود. اولین قرارداد را تا دو هفته قبل از سررسید نگهداری و سپس قرارداد را جابه جا می کنیم با دورترین قرارداد و آن را تا دو هفته قبل از سررسید نگه می داریم. این فرایند تکرار می شود تا یک توالی از بازده های آتی ایجاد گردد.) در این راستا از مدل نسل های همپوش به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده است. مدل نسل های همپوشبیانگر ارتباط بین دو نسل است. به این معنا که در رابطه با نوسانات قیمت در این مدل؛ افراد ریسک گریز منطقی برای دو دوره زندگی می کنند. به محض تولد؛ افراد علائم اختلال خاص درباره ی سود برای یک دوره ی بعد را دریافت می کنند؛ سپس با استفاده از اطلاعاتی که در اختیار دارند؛ نسبت به سرمایه گذاریشان تصمیم می گیرند در واقع قیمت ها به عنوان علائم عمومی درباره ی قردادها عمل می کنند. این تحقیق در دوره بررسی ??روزه (دو هفته ی کاری) انجام شده است. بر این اساس چنانچه در دوره ی بررسی، میانگین بازدهی مثبت بود و اختلاف مقدار معامله در خرید و فروش دوره نیز مثبت باشد استراتژی مومنتوم و در صورت منفی بودن اختلاف استراتژی معکوس استفاده می گردد. در صورت منفی بودن میانگین بازده دوره و منفی بودن اختلاف مقدار معامله خرید و فروش دوره نیز از استراتژی مومنتوم و درصورت مثبت بودن اختلاف؛ از استراتژی معکوس استفاده می گردد. اطلاعات مربوط به بازده های قیمت های پایانی قرارداد آتی سکه طلا براساس استراتژی مومنتوم و معکوس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند تا ارتباط بین متغیر ها برای آزمون فرضیه ی تحقیق بررسی شود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار excel محاسبه و با نرم افزار spss و minitab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و نتایج آن در جدول 5-1 آورده شده است.نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاران کم اطلاع و با اطلاع در رابطه با نوسانات بازده قراردادهای آتی تفاوتی بین استراتژی مومنتوم و معکوس قایل نیستند. افراد با اطلاع در شرایط تلاطمات بازده استراتژی معکوس و افراد کم اطلاع استراتژی مومنتوم اتخاذ می کنند.نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاران کم اطلاع و با اطلاع در رابطه با نوسانات بازده قراردادهای آتی تفاوتی بین استراتژی مومنتوم و معکوس قایل نیستند. افراد با اطلاع در شرایط تلاطمات بازده استراتژی معکوس و افراد کم اطلاع استراتژی مومنتوم اتخاذ می کنند.